Απειλούμενα ζώα

ΟΙ ΓΥΠΕΣ
Οι γύπες είναι μεγάλα πουλιά που τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με ψοφίμια, μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους, θηλαστικών. Γ’ αυτό η σωματική τους κατασκευή διαφέρει από των υπόλοιπων αρπακτικών που συλλάμβάνουν ζωντανή τη λεία τους. Τα πόδια τους δεν είναι ισχυρά ούτε τα νύχια τους ιδιαίτερα γαμψά. Το κεφάλι τους είναι λίγο – πολύ γυμνό ή σκεπασμένο με κοντό χνούδι, για να μη λερώνονται. Οι γύπες, παρόλο που τρέφονται με ψοφίμια, φροντίζουν να είναι πάρα πολύ καθαροί. Και μεταξύ τους φυσικά έχουν διαφορές στη σωματική τους κατασκευή, ώστε το κάθε είδος να εκπληρώνει ένα συγκεκριμένο ρόλο. Στην Ελλάδα και την Ευρώπη συναντούμε τέσσερα είδη γυπών.
Μαυρόγυπας
Μήκος: 100 – 110 εκ. Άνοιγμα φτερούγων: 250 – 295 εκ.
Πολύ μεγάλο πουλί με σκουρόχρωμο φτέρωμα που από μακριά μοιάζει μαύρο. Ζει μοναχικά, σε χαμηλού υψομέτρου μέρη, όπου φωλιάζει πάνω σε μεγάλα δέντρα (κυρίως πεύκα). Έχει πολύ τετράγωνες φτερούγες και κοντή, κάπως τριγωνική, ουρά. Είναι ο πιο δυνατός ευρωπαϊκός γύπας και αυτός πρώτος σκίζει το ψοφίμι, παραμερίζοντας τα Όρνια και τους Ασπροπάρηδες. Προτιμάει τα σκληρά μέρη του πτώματος που τα αποσπάει εύκολα με το δυνατό ράμφος του.
Αρχές του Μάρτη γεννάει 1 αυγό, που το κλωσάνε και οι δύο γονείς.
Επειδή τα μέρη όπου ζει δέχονται λίγο ή πολύ ανθρώπινες επεμβάσεις, σήμερα είναι από τα πιο απειλούμενα πουλιά της Ελλάδας. Έτσι λιγότερα από 15 ζευγάρια φωλιάζουν σήμερα στη χώρα μας, που αποτελούν και τον τελευταίο πληθυσμό όλης της Ν.Α. Ευρώπης.
Φωτιάς Κώστας
Όρνιο
Μήκος: 95 – 105 εκ. Άνοιγμα φτερούγων: 240 – 280 εκ.
Πολύ μεγάλο. Ξεχωρίζει εύκολα όταν πετάει από το καφέ χρώμα του σώματός του και τα σκούρα πτητικά φτερά. Ο μακρύς λαιμός και το κεφάλι είναι καλυμμένα με ασπρόγκριζο χνούδι. Φωλιάζει κατά αποικίες σε κοφτούς και απόκρημνους βράχους. Τα πουλιά φεύγουν αργά το πρωί απ’ τις κούρνιες τους ψάχνοντας για ψοφίμια. Δείχνει μεγάλη προτίμηση στα εντόσθια των νεκρών ζώων και τ’ άλλα μαλακά τους μέρη. Λίγα μόνο Όρνια μπορούν να «καθαρίσουν» ένα μεγάλο ψοφίμι σε πολύ μικρό χρόνο. Γεννάει ένα μόνο αυγό στο τέλος του χειμώνα. Στη χώρα μας, το Όρνιο βρίσκεται σε παρακμή. Ο πιο υγιής πληθυσμός του είδους φωλιάζει στην Κρήτη, ενώ δεν είναι σπάνιος στα βουνά της Κ. και Β. Ελλάδας.
Γυπαετός (Κοκαλάς)
Μήκος: 100 – 115 εκ. Άνοιγμα φτερούγων: 266 – 282 εκ.
Ασπροκίτρινο κεφάλι, πορτοκαλοκίτρινο σώμα, μαυριδερές φτερούγες. Χαρακτηριστικό του πουλιού είναι δυο τούφες από μακριές μαύρες τρίχες που βρίσκονται και απ’ τις δυο πλευρές του ράμφους και μοιάζουν με μούσι. Είναι το μεγαλύτερο πουλί της Ευρώπης. Είναι πιο ευέλικτος απ’ όλους τους γύπες και πάντα κυκλοφορεί μόνος ή σε ζευγάρια. Φωλιάζει σε απόκρημνα βράχια, αλλά την τροφή του την αναζητάει σε λόφους με αραιή βλάστηση. Είναι πτωματοφάγο πουλί, αλλά την κύρια τροφή του την αποτελούν τα κόκαλα που τα καταπίνει ολόκληρα ή τα σπάει ρίχνοντάς τα από ψηλα. Γεννάει μέσα στο χειμώνα 2 αυγά. Είναι ένα από τα σπανιότερα πουλιά της Ελλάδας, αν και στη χώρα μας φωλιάζει ο μεγαλύτερος πληθυσμός από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, στην Κρήτη και πιο σπάνια στην Κ. και Β. Ελλάδα.
Ασπροπάρης
Μήκος: 60 – 70 εκ. Άνοιγμα φτερούγων: 155 – 180 εκ.
Ο μικρότερος γύπας. Τα ενήλικα έχουν λευκό χρώμα με μαύρα φτερά στις φτερούγες και γι’ αυτό από μακριά μοιάζουν με πελαργούς. Συχνά τρώει σκουπίδια. Φωλιάζει σε βράχια. Είναι σχεδόν παμφάγος. Στα μέσα του Απρίλη γεννάει 2 – 3 αυγά, που τα κλωσάνε και οι δυο γονείς. Ο Ασπροπάρης είναι καλοκαιρινός επισκέπτης στη χώρα μας. Τον συναντούμε στη Β. Ελλάδα, όπου μια από τις μεγαλύτερες αποικίες του βρίσκεται στα Μετέωρα.

http://dim-rizou.pel.sch.gr

Επιμέλεια: Μάξιμος Κ.